مراقبت‌های طبیعت‌گردی

1. رودخانه‌ها خطرناک‌اند!

بیماری‌هایی که از آن به‌عنوان بیماری‌های محیطی یاد می‌کنیم، آن دسته از بیماری‌هایی هستند که خطرات طبیعت را هم شامل می‌شوند. یکی از این خطرات ناشی از محیط‌های طبیعی شامل غرق‌شدگی یا شبه‌ غرق‌شدگی است که از جمله مواردی به شمار می‌رود که در فصول گرم بیشتر شاهد آن هستیم.

صرف این که آب رودخانه کم‌عمق است، نمی‌توان تن به آب زد. مهارت‌های عبور از رودخانه و روش عبور از آب رودخانه موضوعاتی است که باید جدی بگیرید. شنا در رودخانه با استخر کاملاً متفاوت است. همیشه به یاد داشته باشید که به علت گل و لای، شما کف رودخانه را نمی‌بینید و هر لحظه خطر در کمین شما است. جریان تند آب نیز، عامل دیگر خطرناک بودن رودخانه است.

صرف این که آب رودخانه کم‌عمق است، نمی‌توان تن به آب زد. شنا در رودخانه با استخر کاملاً متفاوت است.

2. هر گیاهی خوراکی نیست

در فصولی که هوا برای روییدن انواع و اقسام گیاهان مناسب‌تر است، بیشتر شاهد مسمومیت‌ها خصوصاً در مکان‌هایی مثل جنگل‌ها هستیم. بسیاری از گیاهان در ظاهر ممکن است شبیه به هم باشند، پس هر گیاهی را امتحان نکنید. تصور اینکه گیاهی که در جنگل روییده، سالمتر است، مطمئناً اشتباه است. بسیاری از گیاهان که ظاهراً خوراکی هستند (مخصوصاً قارچ‌ها)، علاوه بر خوراکی نبودن، سمی نیز هستند. نکته دیگر اینکه علاوه بر خوراکی نبودن، لمس بسیاری از گیاهان در طبیعت خطرناک است، مانند گیاه گزنه که تاول‌هایی در حد سوختگی درجه‌ دو ایجاد می‌کند.

• از خوردن میوه‌های جنگلی نیز بپرهیزید، یک فرد عادی یک توت‌فرنگی سمی را از غیر سمی تشخیص نمی‌دهد.

بسیاری از گیاهان در ظاهر ممکن است شبیه به هم باشند، پس هر گیاهی را امتحان نکنید.

3. مواجهه با حادثه

در مواجهه با فرد حادثه‌ دیده، قبل از هر اقدامی، باید از نیروهای امدادرسانی کمک بگیریم. اگر طبیعت شما در نزدیکی شهر یا روستایی است، بهترین کار تماس با اورژانس است، در غیر این صورت، باید از دیگر نیروها نظیر امداد کوهستان، هلال‌احمر و… کمک بخواهید. تا قبل از رسیدن نیروهای امداد، سعی کنید تا حدی که آگاهی دارید، اقدامات اولیه را برای مصدوم انجام دهید. اگر نسبت به آسیب پیش‌آمده اطلاعاتی ندارید، هیچ‌گونه اقدامی انجام ندهید. گاهی اوقات جابجا کردن مصدوم، حادثه بزرگ‌تری می‌آفریند.

4. اول به ایمنی خودتان فکر کنید

برای کمک به فردی که آسیب‌دیده، قبل از هر چیز باید ایمنی خود را به‌عنوان کمک‌رسان در نظر داشته باشید. اگر تصور می‌کنید که در صورت ورود به منطقه حادثه، ممکن است خودتان آسیب‌دیده و قربانی دوم باشید، به هیچ عنوان نباید واردشده و فقط از نیروهای امدادگر یا نیروهای کمکی محلی درخواست کمک کنید. توصیه می‌کنیم زمانی که مارگزیدگی اتفاق می‌افتد، اگر احساس می‌کنید که هنوز در منطقه حادثه امکان گزیدگی برای خودتان وجود دارد تا زمانی که ایمنی خودتان محرز نشده، به محل حادثه وارد نشوید. در مورد غرق‌شدگی‌ها هم همین‌طور است؛ فقط زمانی برای نجات وارد آب شوید که اطمینان دارید می‌توانید از عهده این کار برآیید؛ وگرنه قربانی بعدی ممکن است خود شما باشید.

5. در هنگام گزیدگی

باید بدانید برش محل گزیدگی و انجام عمل ساکشن با استفاده از مکیدن توسط دهان در علم امروز دنیا منسوخ‌ شده و دیگر برای اقدام اولیه در مواقع گزیدگی از این روش استفاده نمی‌کنند. در زمان گزیدگی اصلی‌ترین کاری که افراد حاضر در محل برای فرد قربانی گزیدگی می‌توانند انجام دهند این است که اندام آسیب‌دیده را کمی پایین‌تر از سطح بدن قرار دهند و با یک بانداژ نه‌ چندان محکم ببندند؛ در حدی که نبض رگ پایین‌تر از اندام گزیده شده را احساس کنند. برای مثال اگر ساعد فرد دچار آسیب گزیدگی شده. باید با بانداژ کشی طوری ببندید که نبض قسمت پایین دست را احساس کرده و شریان بسته نشود. به یاد داشته باشید رساندن فرد قربانی به مرکز درمان باید در اولویت قرار گیرد و هرچه سریع‌تر فرد را به بیمارستان یا مرکز درمانی برسانید.

باید بدانید برش محل گزیدگی و انجام عمل ساکشن با استفاده از مکیدن توسط دهان در علم امروز دنیا منسوخ‌ شده.

6. جعبه کمک‌های اولیه را فراموش نکنید

در طبیعت لازم است که یک جعبه کوچک کمک‌های اولیه هم برای سفر در نظر بگیرید. این جزء ابتدایی‌ترین اقداماتی است که باید برای پیشگیری یا مواجهه با انواع خطرات در نظر گرفته شود. از آنجا که مهم‌ترین کاری که برای افراد آسیب‌دیده می‌توان انجام داد، کنترل خونریزی و تنفس مصدوم است؛ بنابراین وسایل مربوط به این کارها را باید همراه داشته باشند؛ وسایلی که بتواند یک خونریزی حاد را کنترل کند.

• از ضروری‌ترین وسایل می‌توان به پارچه سفید تمیز و بلند برای بستن محل آسیب‌دیده، گاز استریل، مواد ضدعفونی‌کننده مثل بتادین، چسب زخم، باند کشی و این نوع وسایل ساده و اولیه اشاره کرد.
• توجه داشته باشید در جعبه کمک‌های اولیه خود، داروهایی را قرار ندهید که نیاز به استفاده مداوم دارند. جعبه کمک‌های اولیه جهت دارو و تجهیزات اولیه هستند و برای درمان طولانی‌مدت، باید به درمانگاه بروید.

در طبیعت لازم است که یک جعبه کوچک کمک‌های اولیه هم برای سفر در نظر بگیرید.

7. مراقب حیوانات و جانوران باشید

اگر از مارها می‌ترسید، این مطلب را بخوانید! از دیگر خطراتی که ممکن است در طبیعت و کمپینگ در دل طبیعت به حد زیادی وجود داشته باشد، گزیدگی توسط انواع حشرات یا گونه‌های مختلف مارهاست. توجه داشته باشید حتی در اندک فاصله‌ای از شهرها خصوصاً در نواحی گرمسیر، تنوع زیستی مارهای سمی در ایران بسیار زیاد است. در کوهپایه‌های اصلی کشور یعنی البرز و زاگرس انواع افعی‌ها زیست می‌کنند که مواجهه یا گزیدگی این حیوانات و هم‌چنین حشرات برای انسان بسیار خطرناک و حتی گاهی مرگ‌آور است.

• قبل از سفر خود، اندکی راجع به منطقه و حیوانات آن محیط تحقیق کنید. دانستن زیستگاه‌ها، دانستن نوع مقابله با آن‌ها و هم‌چنین شناخت ساده این جانوران، از بسیاری از حادثه‌ها جلوگیری می‌کند.

8. بیش‌ ازحد کنجکاوی نکنید

به دلیل شناخت نداشتن از انواع مختلف گونه‌های گیاهی و جانوری که در سراسر نقاط ایران وجود دارد و گاهی بسیار شبیه هم هستند، کمی احتیاط کنید. باید بگوییم گیاهان زیادی وجود دارند که گونه‌های سمی و غیر سمی آن بسیار شبیه هم بوده و فقط کسانی می‌توانند نوع سمی آن را تشخیص دهند که اطلاعات کافی در این زمینه‌ دارند. رعایت این نکات می‌تواند تا حد زیادی از بروز حوادث ناگوار پیشگیری کند.

9. هواشناس باشید

یکی از مشکلاتی که گریبان‌گیر طبیعتگردان است، تغییرات آب و هوایی است. قبل از سفر حتما آب و هوای منطقه مورد نظرتان را از سایت‌های هواشناسی رصد کنید. در طبیعت نیز همواره به تغییراتی که در بالای سر شما اتفاق می‌افتد توجه کنید. آشنا بودن با انواع ابر‌ها، شما را برای تصمیم‌گیری بهتر، کمک خواهد کرد.

قبل از سفر حتما آب و هوای منطقه مورد نظرتان را از سایت‌های هواشناسی رصد کنید.

10. گوش‌ به‌زنگ باشید

همیشه و حتی در کم‌خطرترین مکان‌ها و وسایل تفریح و گردشگری، حواس‌تان به خطرات ممکن باشد حتی زمانی که می‌خواهید در حاشیه جاده استراحت کوتاهی داشته باشد یا زمانی که قرار است اتراق کوتاه چندساعته در طبیعت یا کنار رودخانه‌ها داشته باشید و… همیشه در نظر بگیرید که ممکن است خطر وجود داشته باشد و بی‌محابا وارد طبیعت نشوید.