آنچه در این مقاله خواهید خواند
قله ساکا و راهنمای صعود به آن
قله ساکا، یکی از قله‌های زیبا و منحصربه‌فرد البرز مرکزی، با ارتفاع تقریبی ۳۳۱۵ متر در منطقه دشت هویج استان تهران قرار گرفته است. این قله مخروطی شکل، به دلیل موقعیت جغرافیایی و طبیعت بکر اطرافش، یکی از مقاصد محبوب کوهنوردان و طبیعت‌گردان است. در این مقاله، به معرفی قله ساکا، مسیرهای صعود، ویژگی‌های طبیعی و نکات ضروری برای صعود به این قله می‌پردازیم.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی
قله ساکا در شمال شرق منطقه لواسانات و در نزدیکی روستای افجه واقع شده است. این روستا که در دامنه جنوبی قله قرار دارد، نقطه آغازین اکثر مسیرهای صعود به ساکا محسوب می‌شود. قله ساکا در میان قله‌های مهرچال (۳۹۲۰ متر)، آتشکوه، ریزان و پرسون (۳۱۰۰ متر) قرار دارد. از شمال، قله ساکا به قله آتشکوه متصل است که با ارتفاع ۳۷۱۳ متر یکی از بلندترین قلل منطقه است. در شرق این قله، دشت کوچک و زیبای گرچال یا دشت هویج قرار دارد که به‌عنوان مسیری نرمال برای صعود به قله‌های مجاور مانند ریزان، آتشکوه و پرسون شناخته می‌شود.
برای رسیدن به روستای افجه، از تهران باید حدود ۲۵ کیلومتر طی کرده و پس از عبور از گردنه قوچک به لشگرک برسید. از آنجا مسیر دو شاخه می‌شود؛ مسیر سمت راست شما را پس از حدود ۵ کیلومتر به گلندوک، مرکز لواسان، می‌رساند. روستای افجه نیز در ۸ کیلومتری شمال شرق گلندوک قرار دارد و تمامی مسیر تا این روستا آسفالت است. از گلندوک می‌توانید با تاکسی یا خودروی شخصی به افجه بروید. از اینجا، مسیرهای متعددی برای صعود به قله ساکا آغاز می‌شوند.
ویژگی‌های طبیعی قله و اطراف آن
قله ساکا به دلیل موقعیت خاص خود در میان قلل البرز مرکزی، چشم‌اندازهای بی‌نظیری را ارائه می‌دهد. در شمال این قله، آتشکوه با یال‌های سنگی و مرتفع خودنمایی می‌کند. در شرق، قله ریزان با ارتفاع ۳۶۵۰ متر و دشت سرسبز هویج قرار دارد. از سمت جنوب غرب، روستاهای کند بالا و کند پایین دیده می‌شوند که با باغ‌های گیلاس و گردوی خود زیبایی خاصی به منطقه بخشیده‌اند.
این منطقه دارای پوشش گیاهی متنوعی است که شامل بوته‌های گون، تره کوهی، آویشن، ریواس، والک و قارچ‌های خوراکی می‌شود. همچنین، گل‌های صحرایی زیبا در فصل بهار جلوه‌ای خاص به مسیرهای صعود می‌بخشند. از نظر پوشش جانوری نیز، گونه‌هایی مانند خرگوش، روباه، کبک، عقاب و شاهین در این منطقه مشاهده می‌شوند.
مسیرهای صعود به قله ساکا
صعود به قله ساکا از چندین مسیر امکان‌پذیر است که هر کدام ویژگی‌ها و چالش‌های خاص خود را دارند. مهم‌ترین مسیرها عبارتند از:
۱. مسیر نرمال از دشت هویج
این مسیر، رایج‌ترین و ساده‌ترین راه برای رسیدن به قله ساکا است. از روستای افجه، با حدود یک تا یک و نیم ساعت پیاده‌روی در امتداد رودخانه و مسیر مالرو، به دشت هویج می‌رسید. از اینجا، مسیر پاکوب مشخصی وجود دارد که شما را مستقیماً به سمت قله هدایت می‌کند. این مسیر حدود سه ساعت زمان نیاز دارد و مناسب کوهنوردان با سطح مهارت متوسط است.
۲. مسیر جنوبی-جنوب غربی
این مسیر از یال جنوبی قله آغاز می‌شود و به دلیل وجود کمربندهای سنگی در ارتفاع حدود ۲۹۰۰ متری، نیازمند مهارت فنی بیشتری است. عبور از این کمربندها ممکن است نیازمند دست‌به‌سنگ شدن باشد، اما با انتخاب مسیر صحیح و آمادگی جسمانی مناسب، می‌توان بدون مشکل از آن‌ها عبور کرد.
۳. مسیر زمستانی از صخره‌های قله ریزان
این مسیر که از روی قله سیاه‌لت نیز عبور می‌کند، بیشتر در فصل زمستان مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای افراد حرفه‌ای مناسب است. صعود از این مسیر نیازمند تجهیزات کامل زمستانی و آشنایی با تکنیک‌های کوهنوردی در برف است.
۴. مسیر فرعی بالای آبشار سوستون
این مسیر تنها در فصل بهار قابل استفاده است. آبشار سوستون در میان دو قله ریزان و آتشکوه قرار دارد و مسیری زیبا اما چالش‌برانگیز برای صعود به قله ساکا فراهم می‌کند. در تابستان، این مسیر به دلیل خشک شدن گل‌ها و تبدیل شدن آن به شن‌اسکی توصیه نمی‌شود.
نکات ضروری برای صعود
۱. آب آشامیدنی: در طول مسیر صعود چشمه‌های متعددی وجود دارد؛ اما باید توجه داشت که آب برخی از آن‌ها ممکن است آلوده باشد. بهترین گزینه برای تامین آب آشامیدنی، استفاده از چشمه دشت سوستون است که آب گوارایی دارد.
۲. وضعیت هوا: هوای منطقه معتدل کوهستانی است؛ اما در اواخر زمستان و اوایل بهار احتمال وقوع بهمن وجود دارد. بنابراین پیش از صعود، بررسی وضعیت هوا ضروری است.
3. تجهیزات: برای صعود از مسیرهای فنی‌تر مانند یال جنوبی یا زمستانی، تجهیزات کامل کوهنوردی مانند طناب، کرامپون و کلنگ ضروری است.
4. زمان مناسب: بهترین زمان برای صعود به قله ساکا اواخر فصل بهار است که طبیعت منطقه در زیباترین حالت خود قرار دارد.
5. آنتن‌دهی موبایل: در بخش‌هایی از مسیر مانند خط‌الرأس قله ساکا آنتن‌دهی وجود دارد؛ اما بهتر است پیش از صعود خانواده یا دوستان خود را از برنامه‌تان مطلع کنید.
6. جانپناه: در مسیر صعود جانپناهی وجود ندارد؛ بنابراین باید تجهیزات کافی برای اقامت موقت همراه داشت.
7. آمادگی جسمانی: صعود به قله ساکا نیازمند آمادگی بدنی مناسب است، به ویژه برای عبور از کمربندهای سنگی.
8. زمان‌بندی: بهترین زمان برای صعود، صبح زود است تا بتوانید قبل از تاریکی هوا بازگردید.
9. آگاهی از شرایط جوی: پیش از صعود، وضعیت آب‌وهوایی منطقه را بررسی کنید.
10. حفظ محیط زیست: زباله‌های خود را جمع‌آوری کرده و احترام به طبیعت را فراموش نکنید.
گزارش صعود به قله ساکا
برنامه معمول صعود به قله ساکا از روستای افجه آغاز می‌شود. پس از پارک خودرو در ابتدای روستا، مسیر مالرو را در جهت شمال طی کرده و با عبور از باغ‌های گیلاس و گردو به دشت هویج می‌رسید. پس از عبور از دشت و حرکت به سمت آبشار سوستون، وارد دشت سوستون یا دشت گردو می‌شوید. از اینجا، با دنبال کردن مسیر پاکوب مشخص به سمت خط‌الرأس حرکت کرده و پس از حدود نیم ساعت پیاده‌روی به گوسفندسرا خواهید رسید.
از گوسفندسرا، ادامه مسیر شما را به خط‌الرأس می‌رساند که قله ساکا در سمت چپ آن کاملاً مشهود است. پس از حدود یک ساعت دیگر پیاده‌روی روی خط‌الرأس، به قله خواهید رسید. چشم‌اندازهای بی‌نظیر منطقه شامل قلل مهرچال، آتشکوه، ریزان و حتی دماوند در روزهای صاف شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
چشم‌اندازهای قله
قله ساکا مناظری بی‌نظیر و چشم‌نواز را پیش روی شما قرار می‌دهد. در سمت غرب، جبهه شرقی مهرچال و دیواره‌های شرقی آن خودنمایی می‌کنند. یال طولانی مهرچال به آتشکوه متصل شده و در شمال ساکا قرار دارد. در شرق آتشکوه، یال سنگی شرقی آن به برج زیبای ریزان متصل است که ادامه خط‌الرأس با کاهش ارتفاع به قله‌های پرسون و سیاه‌چال منتهی می‌شود. در دوردست‌ها نیز دماوند سفیدپوش، باشکوه‌تر از همیشه دیده می‌شود.
در جنوب غرب، قله‌های توچال و ورجین و همچنین روستاهای کند و ناصرآباد قابل مشاهده هستند. در جنوب شرق نیز شهر لواسان (گلندوک) و سد لتیان منظره‌ای زیبا ایجاد کرده‌اند.
جمع‌بندی
قله ساکا با ارتفاع متوسط خود نسبت به قلل مجاور مانند آتشکوه یا مهرچال شاید کمتر مورد توجه قرار گیرد؛ اما نزدیکی آن به روستای افجه و دسترسی آسان‌تر آن باعث شده تا یکی از مقاصد محبوب کوهنوردان باشد. طبیعت زیبا، پوشش گیاهی متنوع و چشم‌اندازهای فوق‌العاده این قله را به گزینه‌ای مناسب برای کوهنوردانی تبدیل کرده که قصد دارند یک برنامه نیمه‌سنگین را تجربه کنند. رعایت نکات ایمنی و آمادگی جسمانی مناسب می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش و خاطره‌انگیز را برای شما رقم بزند.
