آنچه در این مقاله خواهید خواند
- قله آزادکوه ، شاهزاده گردن کج
- موقعیت جغرافیایی قله آزادکوه
- دلیل نامگذاری آزادکوه
- مسیرهای صعود به قله آزادکوه
- بهترین زمان برای صعود به قله آزادکوه
- نمای دید از قله آزادکوه
- صعود به قله آزادکوه از مسیر روستای کلاک بالا
- تحلیل شیب منطقه
- صعود به آزادکوه از روستای وارنگه رود
- شرایط صعود
- آب و هوای قله آزادکوه
- تاریخچه صعود به آزادکوه
قله آزادکوه ، شاهزاده گردن کج
آزادکوه یکی از بلندترین قلههای البرز مرکزی واقع در استان مازندران است. این قله در جنوب روستای نسن و در جنوبغربی روستای کلاک بالا، در حوزه شهرستان نور قرار دارد.
برای صعود به قله آزادکوه چهار مسیر مختلف وجود دارد. نزدیکترین و پرطرفدارترین مسیر صعود از روستای کلاک در شمالشرق قله آغاز میشود. این قله تنها از سمت یال جنوبی به دیگر قلههای منطقه البرز مرکزی ارتباط دارد.
ارتفاع آزادکوه، که گاهی با نام “شاهزاده کج گردن” نیز شناخته میشود، ۴۳۵۵ متر است. این قله صخرهای عظیم و چهارمین قله مرتفع البرز مرکزی پس از دماوند، علمکوه و خلنو است و در ناحیه کوهستانی نور کجور واقع شده است.
موقعیت جغرافیایی قله آزادکوه
در مقایسه با دیگر قلههای البرز که به یکدیگر متصل هستند، آزادکوه قلهای مستقل و منحصر به فرد است که بر فراز درههای عمیق احاطه شده است. این قله مخروطیشکل تنها از طریق یال جنوبی به سایر قلههای البرز مرکزی متصل است و دیوارههای بلندی در سمتهای غربی، شمالی و شرقی آن قرار دارند. در شمال آزادکوه جاده یوش – بلده و روستاهای کلاک، نسن، میناک و پیل؛ در غرب آن دره نسن؛ در جنوبغربی قله سوتک و کمانکوه؛ در جنوب خطالرأس خلنو به کمانکوه و در شرق روستای ناحیه واقع شده است.
آزادکوه بخشی از شهرستان نور است و از طریق گردنه چورن، قله سرماهو و گردنه سرماهو به قلههای یخچال و کمانکوه متصل میشود و از سایر جهات آزاد است.
دلیل نامگذاری آزادکوه
از هر زاویهای که به آزادکوه نگاه کنید، به یک شاهزاده نجیب و زیبا میماند که به آرامی سر خود را کج کرده و نگاهی متواضعانه به دشتها و دامنههای زیر پایش میاندازد. به همین دلیل است که این قله به “شاهزاده گردنکج” البرز مرکزی معروف شده است.
نام “آزادکوه” توسط ساکنان محلی اطراف این کوه انتخاب شده است. احتمالاً دلیل این نامگذاری شکل مخروطی قله و عدم ارتباط آن با ارتفاعات اطراف بوده است. همچنین، نام “شاهزاده کج گردن” به دلیل انحنای قله به سمت شمال انتخاب شده است.
مسیرهای صعود به قله آزادکوه
برای صعود به آزادکوه، چهار مسیر اصلی وجود دارد که هر یک ویژگیها و جذابیتهای خاص خود را دارند:
۱. مسیر شمال شرق (روستای کلاک بالا)
این مسیر رایجترین و کوتاهترین مسیر برای صعود به قله است. صعود از این مسیر از روستای کلاک بالا آغاز میشود و با عبور از گردنه چورن به قله ختم میشود. این مسیر بهدلیل نزدیکی به قله و شیب زیاد، مناسب برنامههای یک یا دو روزه است. اگر زمان محدودی دارید و به دنبال یک مسیر سریع هستید، این گزینه بهترین انتخاب خواهد بود.
۲. مسیر جنوب غرب (روستای وارنگه رود)
این مسیر طولانیترین مسیر صعود به آزادکوه است. شروع مسیر از روستای وارنگه رود بوده و پس از پیمایش دره وارنگه رود، وارد دره شیر کمر و دشت سوتک میشوید. سپس با عبور از گردنه سوتک و دشت کمانکوه از طریق گردنه چورن به قله میرسید. این مسیر برای کوهنوردانی که علاقهمند به پیمایش طولانی و مشاهده مناظر متنوع هستند، مناسب است.
۳. مسیر شمالی (روستای نسن)
این مسیر از روستای نسن آغاز میشود و پس از عبور از دشت کمانکوه و گردنه چورن به قله میرسد. مسیر شمالی نسبت به سایر مسیرها کمتر مورد استفاده قرار میگیرد، اما برای کوهنوردانی که به دنبال تجربهای متفاوت هستند، گزینه جذابی است.
۴. مسیر شرقی (روستای ناحیه)
مسیر شرقی از روستای ناحیه شروع میشود و با عبور از گردنه چورن به قله ختم میشود. این مسیر نیز مانند مسیر شمالی کمتر شناخته شده است اما چشماندازهای زیبایی را ارائه میدهد.
بهترین زمان برای صعود به قله آزادکوه
بهترین زمان برای صعود به قله آزادکوه، ماههای خرداد، تیر و اوایل مهر است. صعود در فصل زمستان به دلیل خطر ریزش بهمن در اطراف مخروط قله و درههای منتهی به آن، نیازمند شناخت دقیق مسیر، تجهیزات مناسب و آمادگی و تجربه کافی است.
نمای دید از قله آزادکوه
این قله در قلب منطقه البرز مرکزی واقع شده و از آن نقاط مختلفی دیده میشود: وروشت و گرگ در شمال، علمکوه و تختسلیمان در شمال غرب، دماوند در شرق و خطالرأسهای خلنو، کمانکوه، سرکچال و کلونبستک در جنوب مشخص میشوند.
صعود به قله آزادکوه نیاز به تکنیکهای فنی ندارد و ارتفاع آن 4355 متر است. در فصل تابستان، نیازی به استفاده از تجهیزات فنی نیست، اما جبهه شمالی قله دارای سوزنیها و پرتگاههای خطرناک میباشد. این قله دو شاخک شمال غربی و شمال شرقی دارد که هر دو دارای آثار باستانی هستند.
صعود به قله آزادکوه از مسیر روستای کلاک بالا
صعود از روستای کلاک بالا، کوتاهترین و شیبدارترین مسیر است و میتوان در یک برنامه فشرده یک روزه یا دو روزه، از این مسیر به قله دست یافت.
نشانی : برای رسیدن به روستای کلاک بالا، از جاده کرج – چالوس (کیلومتر 110) عبور کنید. پس از پل زنگوله و در کیلومتر 40 جاده یوش – بلده، به سمت راست به سهراهی روستای میناک بروید و به روستای کلاک بالا در ارتفاع 2640 متر وارد شوید. در این منطقه، نامهایی چون میناک، نسن، کلاک، گردنه چورن، دشت کمانکوه، خاک سرخ، نارچو، قله یخچال و قله کمانکوه به وفور به گوش میرسد.
ارتفاعات منطقه به شرح زیر است:
– قله آزادکوه: 4355 متر
– قله نارچو: 3620 متر
– قله یخچال: 4194 متر
– قله کمانکوه: 4234 متر
– گردنه چورن: 3820 متر
در مسیر صعود به قله از مسیر کلاک
تحلیل شیب منطقه
میزان شیب مناطق مختلف آزادکوه به شرح زیر است:
- از کلاک علیا تا چشمه: 16% معادل 9 درجه
- از چشمه تا گردنه چورن: 26% معادل 14 درجه
- از گردنه چورن تا قله آزادکوه: 52% معادل 29 درجه (با خطر بهمن)
مسافت کلی از کلاک علیا تا قله آزادکوه 7150 متر است. لازم به ذکر است که در این منطقه هیچ جانپناهی وجود ندارد. متوسط زمان لازم برای صعود به قله آزادکوه از طریق مسیر کلاک علیا دو روز است.
صعود به آزادکوه از روستای وارنگه رود
مسیر دسترسی به آزادکوه از روستای وارنگهرود، طولانیترین مسیر محسوب میشود و نیاز به برنامهریزی یک سفر دو روزه دارد.
نشانی: کیلومتر 80 جاده کرج – چالوس، دوراهی دیزین، کیلومتر 3 جاده دیزین، سپس جاده وارنگهرود به طول 3 کیلومتر.


شرایط صعود
در هیچ یک از مسیرها پناهگاهی وجود ندارد و افرادی که قصد صعود دارند باید چادر به همراه داشته باشند. صعود در فصل زمستان چالشبرانگیز است و خطر ریزش بهمن وجود دارد. زمان لازم برای صعود از کلاک به گردنه چورن حدود 3 ساعت و از گردنه تا قله حدود 2 ساعت است. شیب نهایی مسیر بسیار تند و سنگلاخی است.
آب و هوای قله آزادکوه
قله آزادکوه مشابه سایر قلل در البرز مرکزی تحت تأثیر آب و هوای کوهستانی قرار دارد. باد غالب از سمت غرب میوزد. در فصلهای پاییز و زمستان، این منطقه به شدت سرد است و با بارش برف سنگین همراه میباشد که برفها تا اواخر اردیبهشت در منطقه باقی میمانند.
در بهار، فصل رویش گیاهان از خرداد تا اواخر مرداد ادامه دارد و آب در اغلب دامنههای مسیر صعود به وفور در دسترس است. همچنین، منطقه جنوبی تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد.
تاریخچه صعود به آزادکوه
اولین صعود به قله آزادکوه در سال 1329 توسط برادران میناسیان انجام شد و دومین صعود توسط کوهنوردان باشگاه آرارت به سرپرستی امیل مارکاریان صورت گرفت. اولین صعود زمستانی آزادکوه نیز در سال 1344 توسط گروهی از کانون کوهنوردان تهران شامل عباس حسینی، محمد خسروشاهی، بهمن شهوندی و ناصر حیدرپور صورت گرفت.