غار بورنیک در دامنه ی رشته کوه های البرز در نزدیکی روستای هرانده فیروزکوه قرار گرفته است. این غار باستانی که زمانی یکی از سکونت گاه های انسان های غارنشین بوده است، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
عمق این غار را از همان ابتدا می توان حس کرد، چرا که برای ورود به آن باید از ۱۴۸ پله ی تعبیه شده در دهانه و وردی آن پایین بروید تا سفری به اعماق زمین را تجربه کنید. چهارمین غار طولانی ایران بیشتر از ۳ کیلومتر درازا دارد.
اگر قصد پیمایش غار بورنیک را دارید، پیشنهاد می کنیم به همراه افراد حرفه ای یا از طریق تورهایی که در این منطقه برگزار می شود این غار را کشف کنید.
در بازدید از غار بورنیک، حتما گشتی هم در روستای بکر هرانده بزنید. روستایی سرسبز با درختان سر به فلک کشیده و رودخانه های پر آب که شامل باغات گیلاس، گردو و آلبالو است.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
معرفی غار بورنیک
روستای هرانده با طبیعت بکر، کوچه باغهای دیدنی و نهرها و رودخانههای پر از آبی که دارد، از جاهای دیدنی فیروزکوه به شمار میآید و در فاصله مناسبی از تهران قرار گرفته است. با کمی کوهپیمایی از این روستا نیز میتوان به غار باستانی و شگفتانگیز بورنیک رسید. بورنیک، نام غاری سنگی و آهکی است که در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا و ۱۰۰ متر بالاتر از دشت بورنیک قرار دارد. اندازهگیریهایی که تاکنون انجام شدهاند، طول غار را ۳,۴۷۰ متر نشان میدهند و از همین رو، این غار عنوان طولانیترین غار استان تهران و چهارمین غار طولانی ایران را به خود اختصاص داده است.
کلمه بورنیک به معنی مکان امن و جانپناه است. جالب اینکه دهانه غار از دیدها پنهان است و در نزدیکی رودخانه قرار دارد. این غار در دوران پیش از تاریخ بهعنوان محلی برای زندگی استفاده میشد و پس از آن پناهگاهی در مواقع خطر بود. وارد غار که میشوید، اگر کمی سکوت کنید، صدای چکیدن قطرههای آب را میشنوید که آدمی را به عمق طبیعت و خویشتن پیوند میزند.
مردم بومی منطقه این غار را با نام پور نیک نیز میشناسند. پور در لهجه محلی بهمعنای گودال به کار میرود و ترکیب آن با نیک میتواند تعبیری از گودال یا چاله خوب یا دخمه بزرگ باشد. احتمال میرود که مردم در گذشته عنوان دخمه یا گودال را بهدلیل عمق و ژرفای غار به آن نسبت داده باشند.
برای ورود به غار با دهانهای تقریبا مثلثی شکل به ابعاد ۱۵ در ۱۰ متر مواجه میشوید که ۶ متر ارتفاع دارد. سپس باید ۱۴۸ پله را پایین بروید و در غاری قدم بگذارید که همیشه داخل آن سرد است و هرچه بیشتر در آن پیش میروید، نور و گرما کمتر و کمتر میشود. با آغاز سفر به درون این غار از دیدن شگفتیهای طبیعی آن غرق در لذت میشوید و در کنار این زیباییها به محوطههایی برخورد میکنید که زمانی سکونتگاههای امنی برای انسانهای غارنشین بودهاند و امروزه اسرار زیادی را در قلب خود حفظ کردهاند. این غار بهدلیل برخورداری از ویژگیهای خاص زمینشناسی، یکی از مقاصد ژئوتوریسم به حساب میآید. ارزشهای تاریخی و باستانشناسی غار در کنار ارزشهای زمینشناسی و تفریحی باعث شدهاند تا در تاریخ هفت مهر ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ثبت ۶۳۳۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار بگیرد.
جاذبه های غار بورنیک
تختهسنگها: تخته سنگهای بزرگی در غار بونیک وجود دارد که با لایهای از خاک رس پوشیده شده و تصویر خاصی ایجاد کردهاند. تختهسنگهای بزرگی در کف تالارهای اول و سوم غار قرار دارند که روی بعضی از آنها با لایههای خاک رس مرطوب پوشیده شده است.
استالاکتیتها: رسوبهای استوانهای یا مخروطی شکل بهشکل قندیل بر سقف یا دیوارههای غارهای آهكی شکل گرفتهاند و بسته به نوع موادشان، رنگ خاص خود را دارند. در بورنیک چکندهها به رنگ نخودی دیده میشوند.
استالاگمیتها: استالاگمیتها در اثر چكیدن قطرهای حاوی مواد معدنی و رسوب كلسیم كربنات ایجاد میشوند. چکیدهها در غار بورنیک به رنگهای گلکلمی، نخودی، سفید و صورتی و میخی شکل هستند و با ظاهر خاصشان عامل تمایز بورنیک با سایر غارها شدهاند.
بخش های مختلف غار بورنیک
چهار تالار در غار بورنیک وجود دارد که بهصورت تاقدیسی شکل گرفتهاند و در سقف هر یک از تالارها، شکاف یا گسل اولیهای وجود دارد که باعث ایجاد غار شدهاند.
تالار اول
تالار اول با هشت متر ارتفاع، همان محل اصلی سکونت غارنشینان است که به تالار بیرونی نیز شهرت دارد. آثاری همچون سفالهای شکسته از دورههای تاریخی مختلف در این تالار به دست آمده است که نشان میدهد انسانها از دوران غارنشینی به بعد از آن بهعنوان سکونتگاه اصلی خود استفاده میکردند. دو ایوان در این محل وجود دارد که با سنگچین کف شیبدار غار شکل گرفتهاند. در سمت راست، دیواری سنگچین و دروازهدار دیده میشود که در پشت آن یک دهلیز قرار گرفته و احتمالا برای نگهداری احشام به کار میرفته است.
تالار دوم
دهانهای به ارتفاع ۱۰ متر و عرض هشت متر در گوشه چپ تالار اول به چشم میخورد که ورودی تالار دوم است. ابعاد تالار دوم ۳۰ در ۶۰ متر و ارتفاع آن ۱۵ تا ۲۰ متر است و شیب تندی بهسمت پایین دارد. دالانی به طول ۴۰ متر در انتهای سمت راست تالار قرار گرفته است که به چاهی به عمق پنج متر و دهلیزی ۶ متری میرسد. در این قسمت میتوانید شاهد استالاگتیتهای رنگارنگ باشید.
تالار سوم
از طریق دو دالان در تالار دوم میتوانید راهی تالار سوم شوید که ۱۲ متر ارتفاع دارد و ابعاد آن ۲۰ در ۲۵ متر است. این بخش از غار بورنیک از ابتدا تا انتها، شیب تند سنگلاخی و لغزنده دارد. عمیقترین بخش غار در این تالار واقع شده که حدود ۶۰ متر پایینتر از سطح دهانه غار است.
تالار پرتگاه ها
برای بازدید از تالار پرتگاه باید دهلیزی به طول هشت متر را از انتهای تالار سوم طی کنید. این تالار بسیار متفاوت مملو از پرتگاههای عمیق است که عمق برخی از آنها به ۲۰ متر نیز میرسد. سنگهای ستونی، چکندههای مخروطی و چکیدهها در سراسر این تالار به چشم میخورند. در گوشهای از آن، دالانی به طول ۲۰ متر و عرض پنج متر قرار دارد که ظاهرا محلی برای پنهانشدن ساکنان غار در زمان خطر بوده است.
بهترین زمان سفر به غار بورنیک
روستای هرانده همیشه زیبا است؛ اما طبیعت بکر آن در بهار و پاییز جلوه دیگری دارد. بهطور کلی بهترین زمان بازدید از بورنیک اوایل بهار تا اواسط پاییز است. توجه داشته باشید، در صورت نداشتن تجربه در غارنوردی در زمستان به غار وارد نشوید و در پیشروی به داخل غار محتاطانه عمل کنید. سفر در تابستان و تماشای ایل الیکایی و اصانلو هم روایت دیگری از بازدید از غار را پیش رویتان قرار میدهد.
نکات بازدید از غار بورنیک
- غار بورنیک مانند بسیاری از جاذبههای طبیعی امکانات خاصی برای گردشگران ندارد؛ اما استراحتگاه و رستورانی با خدمات محدود در یک کیلومتری غار وجود دارد. روستای هرانده نیز دارای امکاناتی همچون سرویسهای بهداشتی در قسمت بالای روستا، سرویسهای بهداشتی مسجد در اطراف میدان روستا، مسجد، سوپرمارکت و قصابی است.
- برای پیمایش غار نیازی به تجهیزات حرفهای نیست؛ اما در فصول سرد لباس گرم و کفش مناسب، چراغ قوه و هدلایت ضروری است.
- بازدید از غار بورنیک را با گروههای طبیعتگردی یا افراد باتجربه انجام دهید تا لذت بیشتری از سفر ببرید.
- در غار سروصدا تولید نکنید.
- دیدن غار مناسب افراد علاقهمند به طبیعتگردی است که آمادگی جسمانی متوسطی دارند.
- سالمندان و افراد دارای محدودیتهای حرکتی و مشکلات مفصل زانو ترجیحا از بازدید غار بورنیک بپرهیزند.
- استالاکتیتها و استالاگمیتها در مدتزمانی طولانی تشکیل شدهاند. لمس آنها میتواند منجر به توقف رشدشان شود و به مرور زمان از بین بروند.
- آبهایی که در داخل غارها جریان دارند، معمولا قابل شرب هستند؛ با این حال آشامیدن آن توصیه نمیشود.
- قبل از آنکه راه غار را در پیش بگیرید، آب مورد نیاز خود را در کوله بارتان بگذارید.
- در نزدیکی روستای هرانده و غار بورنیک، دشت آزو و روستای نوا قرار دارند که از دیگر مناطق چشمنواز و بکر سرزمینمان هستند.
2 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
من خودم تور لیدر هستم و در یکی از برنامه های طبیعتگردی آوای طبیعت شرکت کردم. نمیخوام الکی ازتون تعریف کنم واقعا عالی هستید.
اجرای عالی ، لیدر با اخلاق و متعهد ، گروه پرانرژی . همه چی عالی بود .