راهنمای جامع صعود به قله آرارات؛ بلندترین قله ترکیه

راهنمای جامع صعود به قله آرارات؛ بلندترین قله ترکیه

قله آرارات، بلندترین قله ترکیه با ارتفاع ۵۱۳۷ متر، یکی از برجسته‌ترین و نمادین‌ترین کوه‌های منطقه غرب آسیا است. این کوه که در مرزهای ترکیه، ایران و ارمنستان قرار دارد، نه تنها به دلیل ارتفاع و طبیعت منحصر به فردش، بلکه به دلیل اهمیت تاریخی و مذهبی‌اش، همواره مورد توجه کوهنوردان، باستان‌شناسان و گردشگران قرار گرفته است. در این مقاله به معرفی کامل کوه آرارات، تاریخچه صعودها، مسیرهای موجود و نکات ضروری برای صعود به این قله خواهیم پرداخت.

موقعیت جغرافیایی و اهمیت تاریخی

کوه آرارات در شمال شرقی ترکیه، در استان آغری و در نزدیکی شهر دوبایزید واقع شده است. این کوه در مرز سه کشور ترکیه، ایران و ارمنستان قرار دارد و به‌عنوان یک مرز طبیعی میان این کشورها شناخته می‌شود. آرارات دارای دو قله اصلی است: آرارات بزرگ با ارتفاع ۵۱۳۷ متر و آرارات کوچک با ارتفاع ۳۸۹۶ متر. هر دو قله آتشفشانی هستند و از نظر زمین‌شناسی شباهت‌هایی با قله دماوند ایران دارند. قله بزرگ تا سال‌ها پوشیده از یخچالی عظیم بود که به دلیل تغییرات اقلیمی در حال ذوب شدن است. این ویژگی‌ها باعث شده تا آرارات لقب «بام ترکیه» را به خود اختصاص دهد.

آرارات در زبان‌های مختلف نام‌های متفاوتی دارد: در زبان ترکی «آگری داغ»، در زبان کردی «چیای آگری» و در زبان ارمنی «ماسیس» نامیده می‌شود. این کوه از دیرباز در ادبیات و هنر ارمنی به عنوان نمادی مقدس شناخته شده است.

آرارات همچنین در متون مذهبی اهمیت ویژه‌ای دارد. طبق کتاب مقدس مسیحیان، کشتی حضرت نوح پس از طوفان بزرگ بر روی این کوه فرود آمده است. این داستان تاریخی الهام‌بخش بسیاری از کاوش‌ها و تحقیقات علمی بوده است.

تاریخچه صعود به قله آرارات

اولین صعود ثبت‌شده به قله آرارات در قرن نوزدهم میلادی توسط طبیعت‌شناس روسی، فردریش پاروت، انجام شد. او به همراه نویسنده ارمنی خاچاتور ابوویان از مسیر رود ارس و منطقه سورمالی به قله رسیدند. این صعود که با هدف پژوهش‌های علمی انجام شد، نقطه عطفی در تاریخ کوهنوردی محسوب می‌شود.

صعودهای زمستانی به آرارات نیز تاریخچه‌ای جالب دارند. اولین صعود زمستانی موفقیت‌آمیز توسط رئیس پیشین فدراسیون کوهنوردی ترکیه در سال ۱۹۷۰ میلادی انجام شد که نشان‌دهنده سختی‌های ویژه‌ای است که صعود در این فصل به همراه دارد.

مسیرهای صعود به قله آرارات

صعود به قله آرارات چالشی دشوار است که نیازمند تجربه، آمادگی جسمانی بالا و تجهیزات مناسب می‌باشد. مسیر اصلی صعود از جبهه جنوبی آغاز می‌شود که از روستای ایلالی شروع شده و به دو کمپ اصلی ختم می‌شود:

1. کمپ اول: در ارتفاع ۳۲۰۰ متری واقع شده است. این مسیر نسبتا کم‌شیب است و حدود ۴ تا ۵ ساعت زمان می‌برد.
2. کمپ دوم: در ارتفاع ۴۲۰۰ متری قرار دارد. مسیر بین کمپ اول و دوم سنگلاخی و پرشیب بوده و طی آن حدود ۳ تا ۴ ساعت زمان لازم است.

از کمپ دوم تا قله، مسیر با یخچال‌های طبیعی و برف یخ‌زده همراه است. این بخش از مسیر نیازمند استفاده از کرامپون و کلنگ بوده و صعود معمولاً از ساعت ۳ تا ۴ صبح آغاز شده و تا ساعت ۷ یا ۸ صبح به پایان می‌رسد.

طبق قوانین ترکیه، برای صعود به آرارات داشتن مجوز رسمی و همراهی راهنمای مجاز الزامی است. اخذ این مجوزها معمولاً حدود دو ماه زمان می‌برد.

مسیر جنوبی (رایج‌ترین مسیر)

این مسیر که از روستای ایلالی آغاز می‌شود، آسان‌ترین و محبوب‌ترین مسیر برای صعود به قله آرارات است.
– مسیر از پای کوه تا کمپ اول حدود ۴ تا ۵ ساعت زمان می‌برد.
– از کمپ اول تا کمپ دوم، مسیری سنگلاخی و پرشیب وجود دارد که طی کردن آن حدود ۳ تا ۴ ساعت طول می‌کشد.
– حرکت از کمپ دوم تا قله نیز معمولاً ۴ تا ۵ ساعت زمان نیاز دارد.

در طول مسیر، کوهنوردان از کنار یخچال‌های طبیعی عبور کرده و در قسمت‌های بالاتر با بادهای شدید مواجه می‌شوند. تجهیزات ضروری مانند کرامپون و کلنگ برای عبور از مناطق یخی الزامی است.

مسیر جنوب شرقی و شمالی

مسیر جنوب شرقی و شمالی نیز گزینه‌هایی جذاب برای صعود هستند، اما در حال حاضر (سال ۲۰۲۳) بسته هستند. این مسیرها معمولاً سخت‌تر بوده و نیازمند تجربه بیشتری هستند.

بهترین زمان برای صعود

بهترین زمان برای صعود به قله آرارات اواسط تابستان (ماه‌های تیر و مرداد) است. در این فصل، شرایط آب‌وهوایی نسبتاً پایدارتر بوده و برف و یخ کمتری در مسیر وجود دارد. با این حال، حتی در تابستان نیز شرایط جوی می‌تواند ناگهانی تغییر کند؛ بنابراین همراه داشتن تجهیزات مناسب و آمادگی جسمانی بالا ضروری است.

هرسال آوای طبیعت با بررسی شرایط آب و هوایی و جوانب بهترین تورها را در حالتی ایمن برای صعود به قله آرارات برگزار می کند.

ویژگی‌های زمین‌شناسی کوه آرارات

آرارات یک کوه آتشفشانی از نوع استراتو یا چینه‌ای است که از لایه‌های سخت‌شده گدازه، خاکستر و آوار آتشفشانی تشکیل شده است. اگرچه این کوه فعال نیست، اما نشانه‌هایی از فعالیت‌های آتشفشانی گذشته در آن مشاهده می‌شود. کلاهک یخی قله که روزگاری بسیار وسیع‌تر بود، اکنون به دلیل گرمایش زمین کاهش یافته است.

آب‌وهوای کوه آرارات

آب‌وهوای آرارات به دلیل ارتفاع زیاد آن بسیار متغیر است. قله کوه حتی در تابستان پوشیده از برف است و شرایط آب‌وهوایی آن با کوهپایه‌ها تفاوت چشمگیری دارد. زمستان‌های این منطقه بسیار سرد و طاقت‌فرساست و طوفان‌های ناگهانی می‌توانند خطرات جدی برای کوهنوردان ایجاد کنند.

نکات فنی و الزامات قانونی

1. مجوز صعود: طبق قوانین ترکیه، برای صعود به آرارات داشتن مجوز رسمی الزامی است. اخذ این مجوز معمولاً حدود دو ماه زمان می‌برد.
2. راهنما: حضور راهنمای مجاز ترکی برای تمامی گروه‌ها اجباری است.
3. تجهیزات ضروری: کرامپون، کلنگ، لباس گرم، کفش مناسب کوهنوردی و کیسه خواب از جمله تجهیزات ضروری برای صعود هستند.
4. آب و غذا: چشمه‌هایی در کمپ اول و دوم وجود دارند که می‌توانند منبع تأمین آب باشند. همچنین آب حاصل از ذوب یخچال‌ها نیز قابل استفاده است.

جاذبه‌های گردشگری اطراف قله آرارات

علاوه بر خود کوه، مناطق اطراف آرارات نیز دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی هستند که از نظر تاریخی و فرهنگی ارزشمندند:

1. کاخ اسحاق پاشا: کاخی باشکوه که ترکیبی از معماری عثمانی، ایرانی و ارمنی را به نمایش می‌گذارد.
2. موزه نسل‌کشی ایغدیر: موزه‌ای که به یادبود حوادث تلخ جنگ جهانی اول ساخته شده است.
3. سایت دوروپینار: مکانی که برخی معتقدند محل فرود کشتی نوح بوده است.

افسانه کشتی نوح و کوه آرارات

طبق روایت کتاب مقدس مسیحیان، کشتی نوح پس از طوفان بزرگ بر روی “کوه‌های آرارات” فرود آمد. این داستان سال‌هاست که توجه کاوشگران را به خود جلب کرده است. اگرچه تاکنون شواهد قطعی برای اثبات این ادعا پیدا نشده، اما تحقیقات علمی همچنان ادامه دارد.

جدایی کوه آرارات از ایران

کوه آرارات تا سال ۱۳۱۰ شمسی بخشی از خاک ایران بود. اما با انعقاد قراردادی میان ایران و ترکیه، منطقه‌ای به مساحت حدود ۸۰۰ کیلومتر مربع شامل آرارات کوچک از ایران جدا شد.

نتیجه‌گیری

قله آرارات با تاریخچه‌ای غنی، طبیعتی بکر و چالش‌های منحصر به فرد خود یکی از مقاصد جذاب برای کوهنوردان حرفه‌ای است. با این حال، صعود به این قله نیازمند آمادگی جسمانی بالا، تجهیزات مناسب و رعایت قوانین محلی است. اگر قصد دارید تجربه‌ای بی‌نظیر از صعود به بلندترین نقطه ترکیه را داشته باشید، تابستان بهترین زمان برای شروع ماجراجویی شما خواهد بود.