آنچه در این مقاله خواهید خواند
معرفی کامل قله آتشکوه لواسان
قله آتشکوه، با ارتفاع تقریبی ۳۷۵۰ متر، یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین قلل در رشته‌کوه البرز مرکزی است. این قله که در منطقه خوش آب و هوای لواسانات استان تهران واقع شده، به دلیل نزدیکی به پایتخت، دسترسی نسبتاً آسان و طبیعت بکر و زیبای اطرافش، همواره مورد توجه کوهنوردان و طبیعت‌گردان بوده است. آتشکوه نه تنها یک مقصد کوهنوردی یک‌روزه ایده‌آل برای ساکنان تهران و لواسان محسوب می‌شود، بلکه فرصتی برای تجربه‌ی صعودی چالش‌برانگیز در محیطی چشم‌نواز و با مناظر خیره‌کننده ارائه می‌دهد.
موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های منطقه
آتشکوه در ناحیه لواسانات و در نزدیکی روستای افجه قرار دارد. این قله، بخشی از منطقه گرچال یا گیاه چال است که به دشت هویج نیز شهرت دارد. دشت هویج، خود یکی از مقاصد جذاب طبیعت‌گردی در منطقه به شمار می‌رود. در این منطقه، علاوه بر آتشکوه، قلل دیگری نظیر ساکا، ریزان و پرسون نیز قرار دارند که هرکدام ویژگی‌ها و مسیرهای صعودی خاص خود را دارند.
موقعیت مکانی آتشکوه در محل تلاقی رشته‌کوه‌ها، چشم‌اندازهای بی‌نظیری را پدید آورده است. این قله از یک سو به قله ساکا، از سمت شرق به قله ریزان و از سمت شمال با یک گردنه بزرگ به قله مهرچال متصل می‌شود. ارتباط آتشکوه با قله‌های ساکا و ریزان از طریق یال‌های سنگی و گردنه‌های پایین‌تر امکان‌پذیر است. خط‌الرأسی که ریزان را به ساکا متصل می‌کند، شکلی نعل‌مانند دارد که قله آتشکوه در نوک این نعل قرار گرفته است.
چشم‌اندازهای قله آتشکوه
نمای قله آتشکوه بسیار زیبا و تماشایی است. از سمت شرق قله، دماوند باشکوه و دشت لار به همراه سد آن خودنمایی می‌کنند. در سمت جنوب، قله ساکا، دریاچه لتیان و روستای افجه و لواسان قابل مشاهده هستند. از سوی شمال، قلل مهرچال و پیرزن کلوم منظره‌ای ویژه و دیدنی را ایجاد کرده‌اند. در نهایت، از سمت غرب، قلل شمالی شهر تهران و دشت‌های مجاور منطقه لواسانات به چشم می‌خورند. این چشم‌اندازهای وسیع و متنوع، صعود به قله آتشکوه را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی تبدیل می‌کنند.
مسیرهای صعود به قله آتشکوه
قله آتشکوه به طور کلی دارای سه مسیر صعود اصلی است:
- مسیر جنوب غربی از طریق گردنه ساکا: این مسیر، مسیر استاندارد و متداول صعود به آتشکوه است.
- مسیر جنوبی از طریق دشت گردو و سیاه لت: این مسیر از دشت هویج آغاز شده و به سمت دشت گردو و سپس سیاه لت ادامه پیدا می‌کند.
- مسیر ریزان-آتشکوه: برای صعود از این مسیر، ابتدا باید قله ریزان را صعود کرد و سپس از طریق گردنه بین ریزان و آتشکوه به قله اصلی دست یافت.
علاوه بر این مسیرها، یک مسیر شمالی نیز وجود دارد که از طریق صعود به قله مهرچال و سپس عبور از گردنه، به قله آتشکوه منتهی می‌شود.
شرح مسیر صعود از گردنه ساکا
برای صعود به آتشکوه از مسیر گردنه ساکا، ابتدا باید از طریق گردنه قوچک خود را به لواسانات رساند و تا انتهای لواسان ادامه داد. در انتهای لواسان، جاده‌ای باریک در سمت چپ قرار دارد که به روستای افجه منتهی می‌شود. پس از چند کیلومتر رانندگی، با عبور از پل آهنی روستا، باید به سمت برگ جهان ادامه داد. بعد از طی چند صد متر از این پل، یک پیچ بزرگ در جاده وجود دارد که مسیر صعود از اینجا جدا می‌شود. با عبور از بین منازل ویلایی، به منطقه معدن می‌رسیم که در کنار یک رودخانه واقع شده و معمولاً به عنوان ابتدای مسیر پیاده‌روی به سمت دشت هویج در نظر گرفته می‌شود.
با عبور از رودخانه در جاده خاکی، پس از چند کیلومتر پیاده‌روی در جاده خاکی و از بین باغات، به دشت هویج می‌رسیم. با عبور از دشت هویج به سمت شمال، در دامنه گردنه ساکا و آتشکوه، به دشت گردو می‌رسیم. در این دشت، چند کلبه کوچک وجود دارد. مسیر پاکوب در سمت راست، از طریق دامنه‌های پای گردنه به سمت بالا ادامه پیدا می‌کند. در این قسمت، شیب مسیر کمی افزایش می‌یابد. با صعود به گردنه، مسیر به سمت شمال و قله آتشکوه ادامه پیدا می‌کند.
این قسمت از مسیر دارای تیغه‌های سنگی است که در تابستان می‌توان از زیر آنها عبور کرد، اما در زمستان و ابتدای بهار، عبور از روی تیغه‌ها ضروری است که نیازمند مهارت در دست به سنگ خواهد بود. با پایان یافتن تیغه‌های سنگی، با حرکت به سمت راست، بر روی یال منتهی به قله قرار می‌گیریم و پس از چند صد متر به قله خواهیم رسید.
مسیر فرود
مسیر فرود از آتشکوه می‌تواند از مسیر صعود متفاوت باشد. یک مسیر فرود که در تابستان کاربرد دارد، به سمت دره است که دارای دو شن اسکی می‌باشد. یکی از این شن اسکی‌ها در ابتدای مسیر دره و دیگری در پایین آبشار سوستون قرار دارد.
منابع آب و مسیر صعود
دسترسی به آب در مسیر صعود به قله آتشکوه، یک مزیت مهم محسوب می‌شود. چشمه‌ای در داخل دشت هویج و چشمه‌ای دیگر در نزدیکی آبشار سوستون، پیش از رسیدن به دشت سوستون در مسیر فرود از قله، امکان تجدید قوا و تأمین آب مورد نیاز را برای کوهنوردان فراهم می‌کنند. طول مسیر صعود به این قله حدود 16 کیلومتر است و معمولاً به صورت یک برنامه یک‌روزه اجرا می‌شود. خوشبختانه، آنتن‌دهی تلفن همراه تقریبا در تمامی نواحی این مسیر وجود دارد که این امر، امنیت و سهولت ارتباط را برای کوهنوردان افزایش می‌دهد.
ارتفاع مبدأ صعود به آتشکوه 2130 متر از سطح دریا است و میزان ارتفاع‌گیری در طول مسیر به 1600 متر می‌رسد. مدت زمان صعود برای یک تیم با تجربه متوسط، حدود 10 تا 12 ساعت تخمین زده می‌شود.
مسیرهای صعود
یکی از مسیرهای شناخته شده برای صعود به قله آتشکوه، مسیر سیاه لت است. برای استفاده از این مسیر، کوهنوردان ابتدا باید خود را به دشت گردو برسانند. سپس با عبور از کنار آبشار سوستون، مسیر پاکوب مشخصی رو به بالا را دنبال می‌کنند. در این مسیر، قله ریزان در سمت راست کوهنوردان قرار دارد. این مسیر نسبت به سایر مسیرها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مسیر دیگری که برای صعود به قله آتشکوه وجود دارد، از طریق قله مهرچال است. برای استفاده از این مسیر، ابتدا باید به قله مهرچال صعود کرد. قله مهرچال با ارتفاع 3912 متر، از سمت شمال با یک خط‌الرأس نعلی شکل به قله پیرزن کلون و از سمت شرق به قلل آتشکوه و ریزان متصل است. جناح شمال شرقی این قله به دشت لار و دامنه‌های جنوبی آن به دشت راحت آباد و کُندبالا منتهی می‌شود. برای صعود به مهرچال می‌توان از طریق روستای گرمابدر به قله پیرزن کلون صعود کرده و سپس از طریق خط الراس، راهی مهرچال و از آنجا به آتش کوه رسید. یک مسیر دیگر برای صعود به مهرچال نیز از طریق روستای امامه بالا و دشت مهرچال است که به عنوان راه تابستانی این قله شناخته می‌شود. یک روش ترکیبی برای صعود به هر دو قله در یک برنامه هم این است که ابتدا راهی قله آتش کوه شده و سپس از آنجا قله مهرچال را صعود کرد.
صعود زمستانی
صعود زمستانی به قله آتشکوه، به دلیل وجود برف سنگین، می‌تواند در چند قسمت چالش‌برانگیز باشد. اولین و خطرناک‌ترین قسمت صعود زمستانی، رسیدن به گردنه آتش کوه ساکا است. دامنه‌های منتهی به این گردنه در معرض خطر بهمن قرار دارند و کوهنوردان باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند. برای رسیدن به گردنه در زمستان، معمولاً از یک یال سنگی نرسیده به دشت گردو به سمت بالا حرکت می‌کنند. اما در نهایت برای رسیدن به گردنه، باید یک دهلیز بزرگ را به سمت بالا پیمود. پس از رسیدن به گردنه، کوهنوردان باید از روی تیغه‌ها به سمت قله حرکت کنند که این قسمت نیازمند دست به سنگ جدی است و مهارت و دقت زیادی را می‌طلبد. استفاده از تجهیزات کوهنوردی مناسب مانند کفش کوهنوردی سنگین، گتر، کرامپون و کلنگ، و همچنین لایه‌بندی کامل لباس کوهنوردی در صعود زمستانی به این قله ضروری است.
درجه سختی و قلل همجوار
درجه سختی صعود به قله آتشکوه در تابستان، تقریباً 10% آسان‌تر از صعود به قله توچال است. اما صعود زمستانی به این کوه، بسته به شرایط برف، 10 تا 20% از صعود به توچال دشوارتر است. از مهم‌ترین قلل در منطقه آتشکوه می‌توان به ریزان، ساکا، پرسون و مهرچال اشاره کرد.
در پایان، قله آتشکوه با مسیرهای صعود متنوع و چالش‌های گوناگون، یک مقصد جذاب برای کوهنوردان با سطوح مختلف تجربه است. صعود به این قله نیازمند آمادگی جسمانی مناسب، تجهیزات کوهنوردی کافی و رعایت نکات ایمنی است.
نکات پایانی
قله آتشکوه با موقعیت استراتژیک، چشم‌اندازهای بی‌نظیر و مسیرهای صعود متنوع، یکی از بهترین مقاصد کوهنوردی در نزدیکی تهران است. صعود به این قله نیازمند آمادگی جسمانی مناسب و تجهیزات کوهنوردی کافی است. با رعایت نکات ایمنی و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان از صعودی لذت‌بخش و به‌یادماندنی به قله آتشکوه بهره‌مند شد.
