قله گل اندام ؛ قله ای زیبا با چشم انداز دماوند

قله گل اندام کجاست؟

قله‌ای گل اندام، که با نام محلی هماسون نیز می‌شود، یکی از جاذبه‌های طبیعی و کوهنوردی برجسته در قلب رشته‌کوه البرز مرکزی است. این قله‌ی زیبا، با ارتفاعی بین ۲۸۸۰ تا ۳۰۱۷ متر (بر اساس منابع مختلف)، در ضلع جنوب شرقی قله‌ی باشکوه دماوند و در مرز مشترک استان‌های مازندران و تهران خودنمایی می‌کند. مجاورت با دماوند، دسترسی نسبتاً آسان از طریق دو مسیر اصلی، و مناظر طبیعی چشم‌نواز، اندام را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد برای علاقه‌مندان به کوهنوردی و طبیعت‌گردی تبدیل کرده است.

وجه تسمیه و دیدنی‌های قله

نام “گل اندام” به احتمال زیاد برگرفته از دامنه‌های پوشیده از گل‌های وحشی و رنگارنگ آن در فصل بهار است که جلوه‌ای تماشایی به این منطقه می‌بخشد. روایات محلی نیز نام‌گذاری قله را به افسانه‌ای درباره‌ی دختری به همین نام نسبت می‌دهند. از فراز این قله، چشم‌اندازهای بی‌بدیلی از قله‌ی سر به فلک کشیده‌ی دماوند در شمال و خط‌الرأس زیبای دوبرار در جنوب، هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد.

موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای منحصر به فرد

گل اندام، بخشی از خط‌الرأس شرقی-غربی است که در امتداد خود قلل عبرت، پاشوره و هلزم را نیز جای داده است. استراتژیک این قله، چشم‌اندازهای بی‌بدیلی از قله‌های سر به فلک کشیده‌شده‌ی دماوند در شمال و خط‌الرأس زیبای دوبرار در جنوب را به ارمغان می‌آورد. نام این قله، «گل اندام»، که در لغت به معنای «دارای اندامی چون گل» است، به احتمال زیاد از دامنه‌های پوشیده از گل‌های وحشی و رنگارنگ آن در فصل بهار که جلوه‌های تماشایی به این منطقه می‌شود، استفاده می‌شود. روایات محلی نیز نام‌گذاری قله را به افسانه‌های درباره دختری به همین نام نسبت می‌دهند.

مشخصات کلی قله گل اندام

• نام قله: گل اندام (گلندان، هماسون)
• ارتفاع: ۲۸۸۰ تا ۳۰۱۷ متر
• موقعیت جغرافیایی: جنوب شرقی قله دماوند، مرز استان مازندران و تهران
• مختصات جغرافیایی:
  • عرض جغرافیایی: 35.832590∘N
  • طول جغرافیایی: 52.180938∘E
  • UTM: $39S606662E3966024N$
• رشته‌کوه: البرز مرکزی
• خط‌الرأس: بخشی از خط‌الرأس شرقی-غربی شامل قله‌های گل اندام، عبرت، پاشوره و هلزم.

مسیرهای اصلی صعود

دسترسی به قله‌ی گل اندام از طریق دو مسیر اصلی امکان‌پذیر است که هر کدام ویژگی‌ها و جذابیت‌های خاص خود را دارند:

۱. مسیر شمالی – روستای ایراء: این مسیر، که از ضلع جنوب شرقی روستای ایراء در ارتفاع ۲۱۸۸ متری آغاز می‌شود، تجربه‌های چالش‌برانگیزتر اما در عین حال بکر و تماشایی را برای کوهنوردان می‌کند. با گذر از یک دره‌ی مشخص که در ابتدا شیبی ملایم دارد و به تدریج می‌شود، کوهنوردان مسافتی حدود ۳.۷ کیلومتر را تا قله طی می‌کنند که به طور معمول حدود ۳.۵ ساعت زمان می‌برد. در طول این بالاتر، دیواره‌ای شمالی باشکوه قله‌ای گل اندام با ارتفاع تقریبی 18 متر و همچنین خط‌الرأس دوبرار در جنوب، مناظری خیره‌کننده را پیش‌روی‌سازندگان قرار می‌دهند. این مسیر، به دلیل شیب نسبتاً می‌تواند در بخش‌های بالا شود، بیشتر به کوهنوردان با تجربه می‌شود و برای فصل‌های خشک سال مناسب‌تر است. لازم به است که ورود به روستای ایراء برای افراد غیربومی نیازمند مجوز کسب از انتظامات روستا است که خود تجربه‌ای متفاوت از جامعه‌های محلی را به همراه دارد.

۲. مسیر جنوبی – جاده لاسم: مسیر جنوبی قله‌ای گل اندام، که از جاده لاسم در ارتفاع ۲۵۸۰ متری آغاز می‌شود، به دلیل شیب ملایم و دسترسی آسان، گزینه‌های ایده‌آل برای کوه‌وردان مبتدی هستند که به دنبال یک سبک و لذت بخش هستند. پس از ورود به جاده‌ای لاسم، پیمودن حدود 10 کیلومتر به سمت شرق، به نقطه‌ای منتهی می‌شود که در سمت چپ جاده، نشان‌های از باریکه‌های آب جاری می‌شود. در این نقطه، یک جاده فرعی باریک، مسیر اصلی به قله را مشخص می کند. با توجه به عدم وجود پاکوب مشخص در این مسیر، استفاده از دستگاه GPS و فایل‌های راهنما است. در طول این مسیر ۳ کیلومتری، نمای پانورامایی و دلانگیز از قله‌ی دماوند همراه با دشت‌های پوشیده از گل‌های وحشی در فصل بهار، هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد. مدت زمان از این زمان معمولاً حدود ۲ ساعت و زمان بازگشت نیز به همین میزان تخمین زده می‌شود.

 نکاتی برای یک تجربه ایمن و لذت بخش

مسیر جنوبی (جاده لاسم):

• دسترسی: پس از ورود به جاده‌ای لاسم، ۱۰ کیلومتر به سمت شرق رانندگی کنید تا به باریکه‌ای آب در سمت چپ برسید. جاده‌ای فرعی در همین نقطه آغاز می‌شود.
• نکات مهم: به دلیل نبود پاکوب مشخص، حتماً فایل GPS معتبر به همراه داشته باشید. از ساعت ۷:۳۰ صبح شروع کنید. یک توقف کوتاه برای صرف صبحانه در طول مسیر در نظر بگیرید.
• تجهیزات: کفش کوهنوردی مناسب، آب کافی (منابع آب پس از ابتدای مسیر محدود است)، لباس مناسب فصل، کرم ضدآفتاب و عینک آفتابی.
• زمانبندی پیشنهادی: شروع صعود: ۷:۳۰ صبح، رسیدن به قله: ۹:۳۰ صبح، بازگشت به محل پارک خودرو: ۱۳:۰۰.

مسیر شمالی (روستای ایراء):

• دسترسی: مسیر از میدان اصلی روستای ایراء آغاز می شود. برای ورود به روستا، از انتظامات مجوز محلی تهیه کنید.
• نکات مهم: این مسیر در فصل‌های بارانی یا برفی می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در فصل خشک و با همراه داشتن فایل GPS توصیه می شود.
• تجهیزات: کفش کوهنوردی مناسب، فایل جی پی اس معتبر، آب کافی، لباس گرم و بادگیر، کرم ضدآفتاب و عینک آفتابی، وعده غذایی سبک.
• زمانبندی پیشنهادی: شروع صعود: ۶:۴۵ صبح، رسیدن به قله: ۱۰:۱۵ صبح، بازگشت به محل پارک خودرو: ۱۴:۴۵.

درجه سختی مسیرها

به طور کلی، قله‌ای گل اندام مسیری با درجه سختی نسبتاً آسان دارد و برای کوهنوردان مبتدی نیز قابل صعود است. با این حال، مسیر شمالی به دلیل شیب تندتر، درجه سختی متوسطی دارد و برای افراد با تجربه‌تر مناسب‌تر است. فصل نیز نقش مهمی در تعیین درجه سختی ایفا می‌کند؛ در بهار و تابستان به سرعت آسان تر از فصول سرد سال است که با یخ زدگی و بادهای شدید همراه است.

برای رسیدن به قله‌ای گل اندام، داشتن تجهیزات مناسب از جمله کفش کوهنوردی استاندارد، لباس مناسب فصل، بادگیر، کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی و آب کافی است. به دلیل عدم وجود پاکوب مشخص در هر دو مسیر، همراه داشتن فایل GPS معتبر امری حیاتی است.

تجهیزات و آمادگی لازم

برای صعود به قله‌ی گل اندام، داشتن تجهیزات مناسب از جمله:

• کفش کوهنوردی مناسب
• فایل GPS معتبر (به دلیل عدم وجود پاکوب مشخص)
• آب کافی (منابع آب پس از ابتدای مسیر محدود است)
• لباس مناسب فصل و تجهیزات بادگیر
• کرم ضدآفتاب و عینک آفتابی
• وعده‌ی غذایی سبک برای صبحانه و میان‌وعده ضروری است.

تنوع زیستی و دیدنی های منطقه

منطقه‌ی اطراف قله‌ای گل اندام، شامل روستاهای ایراء و لاسم، تنوع گیاهی و جانوری از منابع غنی است. در فصل بهار، دامنه‌های این منطقه با گل‌های وحشی رنگارنگ پوشیده می‌شود که زیبایی به‌فردی به آن می‌بخشد. از جمله گیاهان دارویی و خوراکی در این منطقه می توانم به گل گاو زبان، نعناع کوهی، آویشن، پلنگ مشک، خاکشیر، باریجه، شنگ، تره، سیرچه و پیازچه اشاره کرد. همچنین، درختان گوناگونی مانند آلبالو، گیلاس، سیب، گلابی، زردآلو، گردو و کاج در این نواحی به چشم میخورند. از نظر جانوری نیز، این منطقه زیستگاه حیواناتی چون روباه، شغال، کلوبز، قوچومیش و انواع پرندگان شکاری است.

نکات پایانی برای یک خاطره‌انگیز:

• نکته: به یاد داشته باشید که GPS برای مسیریابی مشخص است، بنابراین اتکا به مسیریابی GPS است.
• شرایط آب و هوایی: حتی در فصول معدل سال، هوای قله می‌‌سرد، حتماً با داشتن لباس گرم توصیه می‌شود.
• تابلو قله: برای رسیدن به تابلوی قله ممکن است به پیمودن یک مسیر صخره‌ای کوتاه نیاز باشد.
• مناظر بی‌نظیر: چشم‌انداز قله‌ی دماوند از فراز گل اندام آنقدر تماشایی است که تمام آن را از تن به در می‌کند.

در پایان، به قله‌ای گل اندام، فراتر از یک فعالیت ورزشی، سفری دلنشین به قلب طبیعت بکر و تماشای مناظر بدیع دامنه‌های دماوند است که تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای هر کوهنورد و طبیعت گردی رقم خواهد زد.