آنچه در این مقاله خواهید خواند
قله کله سر و جنگل شاه زید
قله کله سر با ارتفاع ۲۰۱۰ متر، یکی از زیباترین و بلندترین قلل جنگلی در ناحیه البرز مرکزی و در شهرستان آمل واقع در استان مازندران است. این قله به عنوان شرقی‌ترین قله در این ناحیه شناخته می‌شود و نخستین قله‌ای است که در امتداد خط‌الراس طویلی قرار دارد که از جاده هراز به سمت جاده چالوس امتداد یافته است. در این خط‌الراس، قله شاه پیل کوه به عنوان قله غربی‌ترین و قله وروشت به عنوان مرتفع‌ترین قله شناخته می‌شوند.
از قله کله سر، چشم‌اندازهای شگفت‌انگیزی گشوده می‌شود و قله‌های دیگری همچون امامزاده قاسم، دماوند، قوزک، گلن، دایلی و آخری در دوردست نمایان است. همچنین، قله بنوم نیز در سمت غربی این قله واقع شده و زیبایی این منطقه را دو چندان می‌کند.
جنگل شاه زید که در جبهه شمالی قله کله سر قرار دارد، به عنوان یکی از زیباترین جنگل‌های منطقه شناخته می‌شود و مسیر اصلی صعود به قله از این جنگل می‌گذرد. این جنگل به سبب طبیعت سرسبز و چشمگیرش، محل اصلی جاذبه برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان به شمار می‌رود.
قله کله سر با جذابیت‌های طبیعی و مناظر خیره‌کننده‌اش، مقصدی ایده‌آل برای کوهنوردان و دوست‌داران طبیعت می‌باشد. با انتخاب این مسیرها، تمامی علاقه‌مندان می‌توانند از تجربه‌ای فراموش‌نشدنی در دل طبیعت البرز مرکزی بهره‌مند شوند.
پیاده‌روی در جنگل یکی از لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌هایی است که می‌توان در روزهای آزاد و فراغت به آن پرداخت. اگر به دنبال یک مکان طبیعی زیبا و بکر هستید که نزدیک به تهران باشد، جنگل شاهزید و قله کله‌سر گزینه‌ای عالی است. این جنگل، در فاصله ۲۵ کیلومتری از آمل و در طول جاده هراز قرار دارد و با مناظر طبیعی خیره‌کننده‌اش، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای علاقمندان به طبیعت‌گردی فراهم می‌کند. بی‌شک، این منطقه می‌تواند مقصدی مناسب برای آرامش و تنفس در دل طبیعت باشد.
قله کله سر: جواهری در البرز مرکزی
در انتهای جاده هراز و در مقابل کوه‌های زیبای منطقه الیمستان، جنگل دلپذیری وجود دارد که به قله کله سر می‌رسد. این مسیر، به رغم ناشناخته بودنش، از زیبایی‌های خاصی برخوردار است و با اینکه قله ارتفاع زیادی ندارد، اما تجربهٔ یک کوهپیمایی یک روزه را به بهترین شکل ممکن ارائه می‌دهد.
نقطهٔ شروع این مسیر زیبا و کمتر شناخته شده پس از رسیدن به روستای شاهزید و پارک کردن خودرو در کنار امامزاده شاه زید است.
روستای شاهزید، واقع در شهرستان آمل و بخش امام زاده عبدالله، یکی از مناطق زیبا و دیدنی استان مازندران به شمار می‌رود. این روستا در فاصله تقریبی ۳۰ کیلومتری از جاده هراز و در دل کوه‌های سرسبز رشته‌کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد. ارتفاع آن از سطح دریا حدود 975 متر است و در سمت جنوب رودخانه و جاده هراز واقع شده است.
شاهزید به وسیله یک جاده فرعی آسفالته به طول ۵ کیلومتر به جاده هراز متصل می‌شود، که دسترسی به این منطقه را تسهیل می‌کند. زیبایی‌های طبیعی این روستا شامل جنگل‌های انبوه و مناظر بکر، به‌ویژه قله‌های مرتفع آن، برای علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی بسیار جذاب است. مسیرهای پیاده‌روی در این منطقه عموماً درون جنگل قرار دارند و تجربه‌ی پیمایش در این مسیرها به انسان آرامش و نشاط خاصی می‌بخشد.
دلایل نامگذاری قله کله سر
قله کله سر به دلیل ویژگی خاص خود نامگذاری شده است. یکی از دلایل اصلی این نام ممکن است به شکل مسطح این قله برگردد. سطح یکنواخت و فراخ قله، این تصور را به وجود می‌آورد که شباهت‌هایی با سر دارد و به همین خاطر در فرهنگ محلی به آن “کله سر” گفته می‌شود.
این نامگذاری به خوبی نمایانگر خصوصیات ظاهری آن و همچنین ارتباط آن با ویژگی‌های طبیعی محیط اطرافش است همچنین به نوعی نشان‌دهنده تأثیر زیبایی‌های طبیعی بر فرهنگ و زبان مردم محلی است و بر جذابیت این قله برای گردشگران می‌افزاید.
مسیرهای دسترسی و صعود به قله کله سر
۱. مسیر اصلی: صعود از روستای جنگل شاه زید
۲. مسیر شاه زید: عبور از دره الاش چال به خط الراس و قله
۳. روستاهای اطراف: مسیرهایی از روستاهای کمربن و هلی چال
۴. مسیر جاده‌ای: از جاده هراز و منطقه سیاه بیشه
در برنامه‌ریزی برای صعود به قله‌ها و کوهنوردی، یکی از عوامل کلیدی، انتخاب مسیر مناسب است. در این راستا، مسیرهای جنگلی و دیدنی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. به‌ویژه این قله، با توجه به جذابیت‌های طبیعی اطرافش، به یک مسیر جنگلی اصلی نیاز دارد که در دل طبیعت قرار دارد.
شاید بهترین و زیباترین مسیر برای دسترسی به این قله، مسیر ویژه‌ای باشد که از روستای شاه زید شروع می‌شود. این مسیر جنگلی نه‌تنها زیبایی‌های طبیعت را به نمایش می‌گذارد، بلکه امکان تجربه یک پیاده‌روی لذت‌بخش را فراهم می‌آورد.
جنگل شاهزید بخشی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است که قدمت آن به دوره سوم زمین‌شناسی و عصر یخبندان می‌رسد. این جنگل‌ها از نظر تنوع زیستی و ویژگی‌های اکولوژیکی، در سطح جهانی منحصر به فرد هستند. جنگل‌های هیرکانی، که به عنوان یکی از باستانی‌ترین جنگل‌های روی زمین شناخته می‌شوند، به دلیل عمر طولانی و تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری، ارزش خاصی دارند. این جنگل‌ها به عنوان یک میراث طبیعی با اهمیت جهانی، در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز قرار دارند و جذابیت‌های گردشگری و علمی فراوانی را به ارمغان می‌آورند.
نقطهٔ شروع این مسیر پس از رسیدن به امامزاده شاه زید و پارک کردن خودرو در ارتفاع 975 متری است. از این نقطه تا قله که ارتفاع آن 2025 متر است، باید حدود 1050 متر را پیمایش کنید. طول مسیر رفت و برگشت تقریباً 15 کیلومتر است که در بیشتر آن، جز در ابتدای مسیر و بخش کمی از انتها، در دل جنگل زیبا کوهپیمایی خواهید کرد.
پس از عبور از جنگل زیبای شاهزید و حدود سه ساعت و نیم کوهپیمایی، به یک مرتع دل‌انگیز و بسیار زیبا می‌رسیم که از آن بعنوان گوسفندسرا هم استفاده می شود. در این گوسفندسرا دو کلبه برای کمپینگ وجود دارد که مکانی ایده‌آل برای استراحت و شب‌مانی به شمار می‌رود.
پس از عبور از این گوسفندسرا و با پیمودن مسافتی بر شیب انتهای مسیر، به خط‌الراس می‌رسید. برای رسیدن از کلبه‌ها به قله، تقریباً نیم ساعت زمان نیاز است. در طول این مسیر، جنگل‌ها تا نزدیکی قله همچنان وجود دارند و زیبایی طبیعی منطقه را دوچندان می‌کنند. از بالای قله، مناظر خیره‌کننده‌ای از جبهه شمال‌شرقی کوه دماوند قابل مشاهده است که تمام قد به نمایش درآمده و طبیعت بکر آن را به نمایش می‌گذارد.
در سمت دیگر، افق به قله امامزاده قاسم منتهی می‌شود که بر ارتفاعات مشرف بر الیمستان واقع شده است. همچنین، به فاصلهٔ کمی، خانه‌های زیبای فیلبند دیده می‌شوند. اگر شانس با شما یار باشد، می‌توانید دریاچه ابرها را زیر پای خود مشاهده کنید که جمال خاصی به این منطقه می‌بخشد.
در نزدیکی قله، یک جاده نیز وجود دارد که می‌تواند به عنوان یک نقطه آغازین برای صعود در نظر گرفته شود. با حرکت در این جاده و یافتن مبدا آن، می‌توان به راحتی به قله دسترسی پیدا کرد.
همچنین، جاده‌ای که از جاده هراز منشعب می‌شود و پس از گذر از پیچ و خم‌های مختلف به دو روستای کمربن و هلی چال می‌رسد، می‌تواند به نزدیکی قله منتهی شود. با این حال، باید توجه داشت که این جاده ممکن است برای کوهنوردان چندان مناسب نباشد و به عنوان یک مسیر اصلی برای صعود در نظر گرفته نشود. استفاده از این مسیر ممکن است نتواند بهترین گزینه برای رسیدن به قله باشد.
زمان مناسب برای صعود به قله جنگلی کله سر
هر فصل در جنگل زیبایی‌های ویژه‌ای را به ارمغان می‌آورد، اما بهار و پاییز به‌عنوان بهترین زمان‌ها برای صعود به این قله جنگلی شناخته می‌شوند. در فصل بهار، طبیعت جان تازه‌ای می‌گیرد و شکوفه‌ها و رنگ‌های زنده، منظره‌ای شگفت‌انگیز ایجاد می‌کنند. از طرفی، پاییز با برگ‌های رنگارنگ و هوای ملایم، فرصتی عالی برای عاشقان طبیعت فراهم می‌آورد. لذا اگر به دنبال تجربه‌ای بی‌نظیر و لذت‌بخش هستید، صعود به قله در این دو فصل را از دست ندهید.
چشمه‌های موجود در مسیر صعود
در روستای شاه زید، دو منبع آب مهم وجود دارد که به مسافران و زائران کمک می‌کند. یکی از این منابع در داخل امام زاده قرار دارد و دیگری در خارج از آن، جایی که دستگاه آب سردکن نصب شده است. لازم به ذکر است که در برخی مواقع، درب امام زاده ممکن است در ابتدای مسیر صعود بسته باشد، بنابراین بهتر است قبل از حرکت از این موضوع اطلاع داشته باشید.
علاوه بر این، در انتهای مسیر و در منطقه تلار آخر، که مکان اقامت چوپانان نیز به شمار می‌رود، منبع آبی دیگر وجود دارد. با این حال، به دلیل وجود دام‌ها و سگ‌های گله بزرگ در این محل، ممکن است در هنگام صعود یا فرود امکان دسترسی به آب وجود نداشته باشد. بهتر است قبل از آغاز سفر به این نکته توجه کنید و به سمت دیگر منابع آب برنامه‌ریزی نمایید تا سفر شما بی‌دغدغۀ بیشتری باشد.
بررسی پوشش گیاهی در منطقه
در این منطقه، تنوع چشمگیری از پوشش گیاهی مشاهده می‌شود که شامل گونه‌های مختلف و ارزشمندی است. در زیر به برخی از این گیاهان پرداخته می‌شود:
1. آلوچه جنگلی: این درختچه به عنوان یکی از نمونه‌های بومی و خوش طعم شناخته می‌شود که در مناطق کوهستانی رشد می‌کند.
2. ازگیل: این درخت میوه‌دار به خاطر میوه‌های خوشمزه و خواص دارویی‌اش مورد توجه است و در باغ‌ها و مناطق طبیعی دیده می‌شود.
3. زرشک وحشی: این گیاه میوه‌های ترش و خوشمزه‌ای دارد و به عنوان یکی از گیاهان دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. اسفناج کوهی: این گونه گیاهی خوراکی به خاطر خاصیت‌های تغذیه‌ای‌اش در بسیاری از مناطق کوهستانی یافت می‌شود.
5. ارس (سرو کوهی): این درخت نایاب و ارزشمند به عنوان یکی از نمادهای طبیعی منطقه شناخته می‌شود و در حفظ اکوسیستم نقش مهمی ایفا می‌کند.
6. درختان جنگلی راش: این درختان به خاطر چوب مقاوم و زیبا، اهمیت زیادی در صنعت چوب و حفاظت از منابع طبیعی دارند.
7. تمشک: این گیاه بوته‌ای نه تنها میوه‌های خوشمزه‌ای تولید می‌کند، بلکه به عنوان یک گیاه زینتی نیز محبوب است.
8. گردو: درخت گردو به‌عنوان یکی از درختان میوه‌دار با میوه‌های با ارزش، در بسیاری از مناطق کوهستانی پرورش یافته است.
9. گزنه: این گیاه با خواص دارویی متنوع به عنوان یکی از پوشش‌های گیاهی مهم منطقه شناخته می‌شود.
10. مریم گلی: این گیاه معطر به خاطر خواص دارویی و عطر خوشش در بسیاری از فرهنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
11. زول: گیاهی با ویژگی‌های خاص که در نوع خود منحصر به فرد است و در محیط‌های طبیعی رشد می‌کند.
12. انواع خار: این دسته از گیاهان با خاصیت‌های متنوع و توانایی زنده ماندن در شرایط سخت، به عنوان بخشی از پوشش گیاهی مطرح هستند.
13. گل زرد: این گل زیبای وحشی با رنگ روشن خود به زیبایی‌های طبیعی منطقه افزوده است.
14. گل حسرت یا یخ: این گل با شکوفه‌های ویژه‌اش در فصول سرد سال، نمایی جذاب به طبیعت می‌بخشد.
15. پونه: این گیاه خوشبو به خاطر استفاده‌های غذایی و دارویی‌اش در طب سنتی ارزش بالایی دارد.
این تنوع گیاهی نه تنها به غنای زیستی منطقه کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز حفظ اکوسیستم‌های طبیعی و جلوگیری از انقراض گونه‌ها نیز می‌باشد. لذا، شناخت و حفاظت از این پوشش گیاهی برای حفظ تعادل زیستی و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت است. 🌿🌼🌳
تنوع جانوری مشاهده شده در منطقه
در این منطقه، انواع مختلفی از جانوران دیده می‌شود که شامل موارد زیر است:
سگ ، اسب ، گوسفند ، الاغ ، پرنده شکاری ، مرغ مینا، سار، سوسک، پروانه، زنبور، پشه، مورچه، کرم، آثار گراز
قله‌های اطراف کله‌سر و مسیرهای صعود به آن‌ها
قله کله‌سر به عنوان قله ای جنگلی در میان جنگل شاهزید قرار دارد. در سمت شرق این قله، قله جنگلی امام زاده قاسم واقع شده است که بخشی از جنگل چلاو در البرز شرقی به شمار می‌آید. برای صعود به این قله، علاقه‌مندان می‌توانند از روستاهای الیمستان یا لهاش آغاز کنند.
در بخش جنوبی، قله جنگلی نِقلِ سر (که به نقره سر نیز شناخته می‌شود) قرار دارد. این قله دسترسی آسانی دارد و می‌توان با آغاز صعود از کنار رستوران باغ صفا به آن دست پیدا کرد.
در قسمت جنوب غربی، دو قله دایلی و آخری وجود دارند که صعود به این قلل نیز از روستای پنجاب ممکن است. این مسیرها برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان، گزینه‌های جذابی به شمار می‌روند.
در نواحی شمال غربی، دو قله خشواش لو و گنجکول واقع شده‌اند که صعود به این قلل از روستای خشواش امکان‌پذیر است. این قله‌ها با مناظر طبیعی و زیبا، تجربه‌ای خاطره‌انگیز را برای کوهنوردان به ارمغان می‌آورند.
از قله کله‌سر، نمایی شگفت‌انگیز از کوه‌های اطراف و زیبایی‌های طبیعی منطقه قابل مشاهده است که این قله را به مقصدی محبوب برای کوهنوردی تبدیل می کند. 🏔️🌲
جمع بندی
اگر به دنبال ماجراجویی و طبیعت‌گردی در دل جنگل‌های سرسبز و مناظر خیره‌کننده هستید، قله کله سر یک مقصد عالی برای شما خواهد بود. این قله نه تنها فرصتی برای کوهنوردی فراهم می‌کند، بلکه چشم‌اندازهای بی‌نظیری از طبیعت بکر استان مازندران را به نمایش می‌گذارد.
مسیر جنگلی روستای شاهزید که راه به قله کله سر دارد بسیار بکر است و مسیر پاکوب در خیلی از قسمتهای راه ناپیدا است. برای پیمایش این مسیر حتما نیاز به راهنما دارید.
آوای طبیعت با اجراهای متعدد در این منطقه و به عنوان اولین تیم های صعود کننده به این قله زیبا امنیت را در کنار لذت بردن از مسیر برای شما به ارمغان خواهد آورد.
